Laatste update 24/09/2025 door Redactie
Warffum is een karakteristiek wierdedorp in het noorden van de provincie Groningen, gelegen in de voormalige gemeente Eemsmond (nu onderdeel van de gemeente Het Hogeland). Het ligt ten westen van Usquert en op korte afstand van het Waddengebied, waardoor het een aantrekkelijke bestemming is voor liefhebbers van natuur en cultuur. In de omgeving liggen ook dorpen als Baflo, Uithuizen en Pieterburen, elk met hun eigen charme en bezienswaardigheden. Dankzij de ligging aan de spoorlijn Groningen–Roodeschool en goede busverbindingen is Warffum uitstekend bereikbaar vanuit de stad Groningen en omliggende plaatsen.
Verklaring van de naam
De naam Warffum verwijst naar de ligging op een wierde, een kunstmatige heuvel die in vroegere tijden werd opgeworpen om bewoners te beschermen tegen overstromingen. Het eerste deel van de naam, ‘warf’, is verwant aan woorden als ‘werf’ en ‘warft’, die in het Gronings en Fries gebruikt worden voor een verhoogd erf of woonplaats. Het achtervoegsel ‘-um’ is een oude Friese uitgang die ‘woonplaats’ of ‘nederzetting’ betekent. De naam kan dus worden geïnterpreteerd als ‘nederzetting op de wierde’.
Geschiedenis
De wierde van Warffum werd al in de Romeinse tijd bewoond. Archeologische vondsten tonen aan dat hier al eeuwenlang menselijke activiteit plaatsvindt, mede dankzij de vruchtbare kleigrond en de strategische ligging nabij de zee. Tot circa 1850 concentreerde de bebouwing zich vrijwel geheel op de wierde. Daarna volgden uitbreidingen, vooral langs bestaande wegen en later richting de Warffumermaar en het westelijk gebied.
De aanleg van de spoorlijn Groningen–Roodeschool in de 19e eeuw gaf het dorp een nieuwe impuls. Handel, landbouw en visserij profiteerden van de verbeterde bereikbaarheid. Het historische centrum, met zijn 19e-eeuwse uitstraling, bleef grotendeels behouden. De wierde van Warffum is inmiddels aangewezen als beschermd dorpsgezicht, wat betekent dat het karakter en de historische structuur zorgvuldig worden bewaard.
In de loop der eeuwen kende Warffum zowel voorspoed als tegenslag. Overstromingen, economische veranderingen en bevolkingskrimp hebben hun sporen nagelaten, maar het dorp heeft steeds zijn culturele en sociale vitaliteit weten te behouden.
Toeristische wetenswaardigheden
Warffum is een geliefde bestemming voor bezoekers die het Groninger landschap en erfgoed willen ervaren. Het dorp combineert historische charme met levendige culturele activiteiten.
Een van de belangrijkste trekpleisters is het Openluchtmuseum Het Hoogeland (Google Maps), gevestigd in het centrum van Warffum. Het museum omvat authentieke gebouwen uit de 18e, 19e en 20e eeuw, waaronder woonhuizen, werkplaatsen en winkels. Bezoekers krijgen hier een beeld van het dagelijks leven in het Hogeland door de eeuwen heen.
Adres: Schoolstraat 4, 9989 AH Warffum
Openingstijden: Dinsdag t/m zondag 10.00–17.00 uur (check actuele tijden op de website)
Entreeprijzen: Volwassenen € 9,50, kinderen 6–12 jaar € 4,50, kinderen t/m 5 jaar gratis
Parkeren: Gratis parkeren bij het museumterrein
OV: Op loopafstand van station Warffum
In het centrum staat de kerk van Warffum, een 14e-eeuws godshuis met een van de mooiste historische orgels van Noord-Nederland. De gereformeerde kerk uit 1886 is eveneens een markant gebouw.
Warffum is internationaal bekend door het jaarlijkse folkloristische dansfestival Op Roakeldais (Google Maps), waar dansgroepen uit de hele wereld optreden. Het evenement vindt meestal eind juni plaats en trekt duizenden bezoekers.
Adres: Op Roakeldaisplein, 9989 Warffum
Openingstijden: Festivaldata variëren per jaar
Entreeprijzen: Afhankelijk van het programma
Parkeren: Tijdelijke parkeerterreinen tijdens het festival
OV: Extra trein- en busdiensten tijdens het evenement
Aan de rand van het dorp ligt een pittoresk haventje, dat in oude glorie is hersteld. Hier kunnen bezoekers genieten van het uitzicht over het water en de historische sfeer.
In het nabijgelegen Breede staat een klein kerkje dat regelmatig wordt gebruikt voor intieme muziekuitvoeringen. Ook bevindt zich hier een openluchtzwembad met aangrenzende camping, ideaal voor zomerse dagen.
Lokale tips en minder bekende plekken
- Maak een wandeling over het Warffumermaarpad, een route die langs water, weilanden en historische boerderijen voert.
- Bezoek in het voorjaar de bloeiende wierden in de omgeving; het contrast tussen het groene gras en de kleurrijke bloemen is fotogeniek.
- Proef lokale specialiteiten bij een van de horecagelegenheden in het centrum, zoals Groninger koek of vers gevangen vis uit de Waddenzee.
Evenementen en seizoensactiviteiten
Naast Op Roakeldais kent Warffum een wekelijkse markt op vrijdagochtend aan de Torenweg, waar streekproducten en ambachtelijke waren worden verkocht. In de zomermaanden worden er regelmatig braderieën en kunstmarkten georganiseerd.
Bereikbaarheid en voorzieningen
Warffum beschikt over goede trein- en busverbindingen met Groningen, Uithuizen en Delfzijl. Het station ligt centraal en maakt het dorp een handige uitvalsbasis voor het verkennen van het Hogeland. Voor sportliefhebbers zijn er zowel overdekte als openluchtaccommodaties.
Bronnen
- Gemeente Het Hogeland – Algemene informatie over Warffum, ligging, voorzieningen en evenementen.
- Openluchtmuseum Het Hoogeland – Gegevens over collectie, openingstijden, entreeprijzen en adres.
- Historische Vereniging Warffum – Historische achtergrond, informatie over de wierde en monumenten.
- Op Roakeldais – Informatie over het jaarlijkse dansfestival, programma en praktische details.