Laatste update 08/09/2025 door Redactie
Wie droomt van slapen onder een sterrenhemel, wakker worden met het geluid van vogels en het gevoel van volledige vrijheid, denkt al snel aan wildkamperen. In veel landen is het toegestaan om je tent op te zetten in de vrije natuur, maar in Nederland gelden strikte regels. Toch zijn er manieren om het gevoel van wildkamperen te beleven zonder de wet te overtreden.
Wat je moet weten over wildkamperen
Wildkamperen betekent overnachten buiten officiële kampeerterreinen, vaak midden in de natuur, zonder uitgebreide voorzieningen. Het idee spreekt tot de verbeelding: weg van de drukte, geen buren op een paar meter afstand, en volledig opgaan in het landschap. In Nederland is het echter niet toegestaan om zomaar je tent op te zetten in bossen, duinen of op open velden. Dit verbod is vastgelegd in onder andere de Wet natuurbescherming en gemeentelijke verordeningen.
De belangrijkste reden voor het verbod is natuurbescherming. Ongecontroleerd kamperen kan leiden tot verstoring van dieren, schade aan planten en vervuiling van kwetsbare gebieden. Daarnaast spelen veiligheid en het voorkomen van overlast voor omwonenden een rol.
Geschiedenis
Tot halverwege de 20e eeuw was het in Nederland gebruikelijker om buiten de gebaande paden te kamperen. Boeren stonden soms toe dat reizigers op hun land overnachtten, en in afgelegen gebieden werd weinig gecontroleerd. Met de groei van het toerisme en de druk op natuurgebieden kwamen er strengere regels.
Een bekend legaal alternatief was jarenlang het paalkamperen: kleine, door Staatsbosbeheer aangewezen plekken waar maximaal drie tenten mochten staan, zonder voorzieningen behalve een waterpomp en soms een picknicktafel. Deze locaties boden een compromis tussen vrijheid en bescherming van de natuur. In 2020 stopte Staatsbosbeheer met paalkamperen vanwege toenemende overlast en vervuiling. Tegenwoordig bestaan er nog enkele particuliere paalkampeerplekken en natuurkampeerterreinen die een vergelijkbare ervaring bieden.
Toeristische wetenswaardigheden
Legale alternatieven voor wildkamperen
Hoewel echt wildkamperen verboden is, zijn er in Nederland verschillende manieren om toch dicht bij de natuur te overnachten.
1. Natuurkampeerterreinen
Verspreid over het land liggen natuurkampeerterreinen, vaak midden in bossen of aan de rand van natuurgebieden. Deze terreinen hebben minimale voorzieningen en zijn bedoeld voor rustzoekers. Een voorbeeld is Natuurkampeerterrein De Veenkuil in Bant, gelegen in de Noordoostpolder.
Praktisch:
Adres: Hopweg 21, 8314 PX Bant
Openingstijden: april–oktober
Entree: vanaf € 10 per nacht (met Natuurkampeerkaart)
Parkeren: bij de ingang
OV: busverbinding naar Bant, daarna ca. 20 minuten lopen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Natuurkampeerterrein+De+Veenkuil
2. Kamperen bij de boer
Via initiatieven van agrarische verenigingen kun je overnachten op het erf van een boerderij. Dit biedt een landelijke ervaring, vaak met de mogelijkheid om mee te kijken bij het boerenwerk. In Drenthe en Friesland zijn veel van deze locaties te vinden.
3. Bijzondere kampeerplekken
Sommige natuurorganisaties en stichtingen beheren kleinschalige kampeerplekken op unieke locaties, zoals in uiterwaarden of op landgoederen. Deze plekken zijn vaak alleen te voet of per fiets bereikbaar, wat het gevoel van afgelegen kamperen versterkt.
Enkele bijzondere locaties met praktische informatie
- Paalkampeerplaats Veenhuizen (particulier beheerd)
Adres: Fochteloërveen, nabij Veenhuizen
Openingstijden: mei–september
Entree: € 5 per persoon per nacht
Parkeren: op aangewezen parkeerplaats buiten het terrein
OV: bus naar Veenhuizen, daarna ca. 30 minuten lopen
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Fochteloërveen/@53.0333333,6.4,12z - Natuurkampeerterrein Lange Paal – Vlieland
Adres: Postweg 1A, 8899 BZ Vlieland
Openingstijden: april–oktober
Entree: vanaf € 12 per nacht (met Natuurkampeerkaart)
Parkeren: niet van toepassing, alleen bereikbaar per fiets of te voet vanaf de veerhaven
OV: bus vanaf veerhaven naar dichtstbijzijnde halte
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Natuurkampeerterrein+Lange+Paal/@53.2833333,5.0666667,17z - Natuurkampeerterrein De Maasakker – Megen
Adres: Maasakker 1, 5366 Megen
Openingstijden: april–oktober
Entree: vanaf € 10 per nacht (met Natuurkampeerkaart)
Parkeren: bij de ingang
OV: bus naar Megen, daarna korte wandeling
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Natuurkampeerterrein+De+Maasakker/@51.85,5.55,17z
Lokale tips en weetjes
- In Nationaal Park De Biesbosch kun je op enkele aangewezen plekken legaal overnachten met een kano of kajak, mits je vooraf toestemming hebt van de beheerder.
- In Groningen en Friesland zijn enkele onbewoonde eilandjes in meren en plassen waar je met toestemming van de eigenaar mag kamperen; vaak alleen bereikbaar per boot.
- Op de Veluwe worden soms speciale nachten georganiseerd waarbij je onder begeleiding van een boswachter in het bos mag overnachten.
- Houd rekening met stiltegebieden: hier gelden vaak extra regels voor geluid en verlichting.
- Open vuur is in natuurgebieden vrijwel altijd verboden; gebruik een gasbrander voor het koken.
Veiligheid en respect voor de natuur
Wie legaal wil kamperen in de natuur, moet zich houden aan de regels van de beheerder. Dat betekent: geen afval achterlaten, geen schade aanbrengen aan flora en fauna, en rekening houden met andere bezoekers. Kies voor een kleine tent, minimaliseer licht en geluid, en vertrek zonder sporen achter te laten.
Bronnen
- Rijksoverheid – Informatie over de Wet natuurbescherming en regels voor kamperen buiten officiële terreinen.
- Staatsbosbeheer – Historie van paalkamperen, huidige kampeermogelijkheden in natuurgebieden en gedragsregels.
- Natuurkampeerterreinen – Overzicht van natuurkampeerterreinen, voorwaarden en Natuurkampeerkaart.
- Provincie Fryslân – Regels voor kamperen in natuurgebieden en stiltegebieden in Friesland.
- Provincie Gelderland – Informatie over bijzondere overnachtingsmogelijkheden op de Veluwe en in stiltegebieden.