Laatste update 21/09/2025 door Redactie
Heemstede, gelegen in het westen van de provincie Noord-Holland, vormt een groene buffer tussen de historische stad Haarlem en het duingebied van Zuid-Kennemerland. De gemeente grenst aan Bloemendaal, Haarlemmermeer en Zandvoort, en ligt op korte afstand van de Noordzeekust. Met circa 25.667 inwoners en een oppervlakte van 9,61 km² is Heemstede een compacte, maar veelzijdige bestemming voor toeristen die rust, natuur en cultuur willen combineren.
Verklaring van de naam Heemstede
De naam Heemstede is samengesteld uit ‘heem’ (woonplaats) en ‘stede’ (plaats), en verwijst naar een bewoonde nederzetting. Deze betekenis sluit aan bij de historische ontwikkeling van het gebied, dat vanaf de 17e eeuw geliefd was bij welgestelde stedelingen die hier buitenplaatsen lieten bouwen om te ontsnappen aan de drukte van Amsterdam en Haarlem.
Geschiedenis
De geschiedenis van Heemstede gaat terug tot de 13e eeuw, toen het gebied voor het eerst werd vermeld in officiële documenten. Een belangrijk historisch bouwwerk is het Oude Slot, gelegen aan de Ingenieur Lelylaan. Hoewel het oorspronkelijke kasteel uit de middeleeuwen niet meer bestaat, zijn delen van het latere complex bewaard gebleven, waaronder de Duivenpoort en het Nederhuys. Het terrein is tegenwoordig in gebruik voor evenementen en horeca.
Een ander historisch monument is de Oude Kerk aan het Wilhelminaplein, gebouwd in 1623. Deze protestantse kerk is een van de oudste gebouwen van de gemeente en wordt nog steeds gebruikt voor erediensten en culturele bijeenkomsten. De sobere architectuur en de karakteristieke toren maken het tot een herkenbaar punt in het centrum van Heemstede.
In de 19e en 20e eeuw groeide Heemstede uit tot een forensengemeente, mede dankzij de aanleg van het spoor en goede verbindingen met omliggende steden. De bloembollenteelt speelde lange tijd een rol in de lokale economie, en hoewel deze sector is afgenomen, is de invloed van de bollenstreek nog merkbaar in het toerisme.
Toeristische wetenswaardigheden Heemstede
Heemstede biedt een gevarieerd aanbod aan natuur, cultuur en recreatie. Het bekendste groene gebied is het Groenendaalse Bos, een uitgestrekt parkbos dat deel uitmaakt van het historische landgoed Groenendaal. Hier kunnen bezoekers wandelen langs vijvers, oude lanen en monumentale bomen. Het bos grenst aan het Wandelpark Groenendaal, dat is aangelegd in Engelse landschapsstijl en vrij toegankelijk is.
Voor gezinnen zijn er twee populaire locaties binnen het bos: de nostalgische Speeltuin Groenendaal en de educatieve Kinderboerderij ’t Molentje. Beide zijn goed bereikbaar en bieden een ontspannen dagje uit voor jong en oud.
Cultuurliefhebbers kunnen terecht bij het Raadhuis van Heemstede, een markant gebouw uit 1907, ontworpen door architect J.F. Staal. Het raadhuis is een voorbeeld van de Amsterdamse Schoolstijl en ligt aan het Raadhuisplein, waar regelmatig evenementen plaatsvinden zoals de jaarlijkse Lentefair, een markt met streekproducten, muziek en kinderactiviteiten.
Lokale tips en weetjes:
- In het voorjaar is de Heemsteedse Bloemenroute een populaire fietstocht langs buitenplaatsen en bloeiende tuinen, met startpunt bij Station Heemstede-Aerdenhout.
- In de herfst is het Groenendaalse Bos een hotspot voor paddenstoelenliefhebbers. Hier worden onder andere inktzwammen, porseleinzwammen en grote parasolzwammen waargenomen.
- Voor kunstliefhebbers is de jaarlijkse Kunstbeurs Heemstede een expositie met werk van regionale kunstenaars, gehouden in het raadhuis.
Praktische informatie
Het Oude Slot
Adres: Ingenieur Lelylaan 2, 2103 VA Heemstede
Openingstijden: Alleen toegankelijk voor evenementen en reserveringen
Entree: Niet openbaar toegankelijk
Parkeren: Gratis in de omgeving
OV: Buslijn 3 vanaf Station Heemstede-Aerdenhout
Google Maps: Ingenieur Lelylaan 2, Heemstede
Groenendaalse Bos en Wandelpark
Adres: Burgemeester van Rappardlaan, 2104 WP Heemstede
Openingstijden: Dagelijks van zonsopgang tot zonsondergang
Entree: Gratis
Parkeren: Parkeerplaats bij ingang Groenendaal
OV: Buslijn 3 en 50, halte Groenendaal
Google Maps: Burgemeester van Rappardlaan, Heemstede
Oude Kerk
Adres: Wilhelminaplein, 2103 GS Heemstede
Openingstijden: Zondagsdiensten en op afspraak
Entree: Gratis
Parkeren: Beperkt, betaald parkeren in de omgeving
OV: Buslijn 3, halte Binnenweg
Google Maps: Wilhelminaplein, Heemstede
Culinaire adressen en streekproducten
Heemstede kent diverse eetgelegenheden die werken met lokale ingrediënten. Proeflokaal De Groene Druif aan de Jan van Goyenstraat serveert ambachtelijke gerechten en lokale bieren. Bakkerij Van Vessem aan de Raadhuisstraat staat bekend om zijn traditionele Heemsteedse kruidkoek en vers gebakken broden.
Wandelroutes en natuur
Voor wandelaars is de Heemstede Buitenplaatsenwandeling beschikbaar via allewandelroutes.nl. Deze route voert langs historische villa’s, parken en waterpartijen en is geschikt voor alle leeftijden. In het Groenendaalse Bos worden regelmatig bijzondere vogelsoorten gespot, waaronder grote bonte spechten, boomklevers en buizerds.
Bronnen
- Gemeente Heemstede – actuele informatie over raadhuis, evenementen en openbare voorzieningen
- Wandelbos Groenendaal – informatie over het bos, wandelroutes en natuur
- Speeltuin Groenendaal – openingstijden en faciliteiten van de speeltuin
- Kinderboerderij ’t Molentje – educatieve activiteiten en diereninformatie
- Kerkplein Heemstede – actuele gegevens over de Oude Kerk en diensten
- HVHB Erfgoed Heemstede – historische informatie over het Oude Slot en erfgoedlocaties
- Waarneming.nl – actuele flora en fauna in Groenendaalse Bos
- Alle Wandelroutes – officiële wandelroutebeschrijving van Heemstede Buitenplaatsenwandeling