Abbestede, Noord-Holland

Laatste update 13/09/2025 door Redactie

In het kustgebied van de provincie Noord-Holland, tussen de badplaatsen Callantsoog en Groote Keeten, ligt het kleine buurtschap Abbestede. Deze landelijke nederzetting bevindt zich in het binnenduinrandgebied van de voormalige gemeente Zijpe, die sinds 2013 deel uitmaakt van de gemeente Schagen. De omgeving wordt gekenmerkt door een afwisseling van akkers, duinrelicten en natuurgebieden. Nabijgelegen dorpen zijn onder andere Julianadorp, Sint Maartenszee, Oudesluis en Schagerbrug, terwijl de stad Den Helder op circa 15 kilometer afstand ligt. Het gebied is geliefd bij wandelaars, natuurliefhebbers en rustzoekers die het authentieke Noord-Hollandse landschap willen ervaren.

Verklaring van de naam

De naam Abbestede vindt zijn oorsprong in twee oude Nederlandse woorden: “Abbe”, een verwijzing naar een abdij, en “Stede”, wat duidt op een boerderij of hoeve. Samen vormen ze een aanduiding voor een plek waar ooit bezittingen van een klooster gevestigd waren. In dit geval gaat het om de Abdij van Egmond, die in de middeleeuwen meerdere boerderijen in dit gebied bezat. De naam weerspiegelt dus niet alleen de agrarische functie van het buurtschap, maar ook de religieuze invloed die eeuwenlang het landschap en het grondgebruik bepaalde.

Geschiedenis

Abbestede is ontstaan langs de voormalige Rechtendijk, een dijk die diende als bescherming tegen het water en als verbindingsroute tussen de omliggende dorpen. In de middeleeuwen stonden hier enkele boerderijen die eigendom waren van de Abdij van Egmond, een invloedrijke religieuze instelling die veel land bezat in de regio. De boerderijen lagen in de Polder Callantsoog, een gebied dat door de eeuwen heen is ontgonnen en ingericht voor landbouw.

Een bijzonder landschapselement in Abbestede zijn de zogenaamde nollen: kleine, golvende duinen die als eilandjes in het agrarische landschap liggen. Deze duinrelicten zijn overblijfselen van een vroeger, uitgestrekt duingebied dat zich uitstrekte over de kop van Noord-Holland. De nollen bestaan uit kalkarme zandgrond met weinig organisch materiaal, maar herbergen desondanks een rijke flora. Planten als het zandblauwtje, hondsviooltje, muizenoortje en smal fakkelgras gedijen hier goed, evenals diverse soorten korstmossen. Dit vegetatietype behoort tot de zogenaamde grijze duinen, een internationaal erkend en bedreigd ecosysteem.

In 1997 heeft Landschap Noord-Holland een aangrenzend grasland heringericht door het graven van ondiepe plassen, waarmee het oorspronkelijke landschap met geulen en natte zones deels werd hersteld. Deze voormalige aardappelakker is sindsdien uitgegroeid tot een waardevol vogelgebied, waar jaarlijks tientallen soorten broedvogels worden waargenomen. Van de 27 geregistreerde soorten zijn er 17 echte graslandbroeders, waaronder de grutto en de kluut, beide opgenomen op de Nederlandse Rode Lijst van bedreigde vogelsoorten.

Toeristische wetenswaardigheden

Abbestede biedt een unieke combinatie van natuur, erfgoed en rust. Het gebied is uitstekend geschikt voor korte wandelingen, waarbij bezoekers via een voetpad door het nollenland kunnen lopen. Een uitkijktoren biedt panoramisch zicht op het duinlandschap en de omliggende akkers. Deze toren is vrij toegankelijk en bevindt zich aan de rand van het natuurgebied. Adres: Nollenpad, Abbestede. Openingstijden: dagelijks toegankelijk. Entree: gratis. Parkeren: langs de weg bij het begin van het pad. OV: bereikbaar via buslijn 152 vanaf Schagen, uitstappen bij halte Groote Keeten, daarna 10 minuten lopen. Google Maps

Naast het nollenland ligt de Zandpolder, een ruig grasland met ondiepe plassen en een rijke vogelpopulatie. Dit gebied is vooral interessant in het voorjaar en de herfst, wanneer trekvogels zoals de steenloper, bontbekplevier en de zeldzame grauwe franjepoot hier neerstrijken. Voor vogelaars is dit een hotspot die nog relatief onbekend is bij het grote publiek.

Een lokale tip is de Boerenroute Zijpe, een fietsroute van circa 25 kilometer die langs boerderijen, molens en natuurgebieden voert, waaronder Abbestede. Deze route is bewegwijzerd en start bij het VVV-kantoor in Callantsoog. In het voorjaar zijn de velden rondom Abbestede bedekt met bloeiende tulpen, wat de route tot een kleurrijke belevenis maakt.

Voor wie van streekproducten houdt, is een bezoek aan Landwinkel Keetlust in Groote Keeten een aanrader. Hier worden lokale kazen, jam en biologische groenten verkocht. De winkel is geopend van woensdag tot zaterdag van 10:00 tot 17:00 uur. Adres: Keetenweg 12, Groote Keeten. Parkeren: gratis op eigen terrein. OV: buslijn 152, halte Groote Keeten.

Een minder bekende bezienswaardigheid is het Kunstduinproject Zijpe, waarbij lokale kunstenaars installaties en beelden plaatsen in het duinlandschap rondom Abbestede. Deze kunstwerken zijn seizoensgebonden en wisselen jaarlijks. De route is gratis toegankelijk en loopt deels over het Nollenpad.

In de zomermaanden wordt in Callantsoog het Zomerfestival Zijpe georganiseerd, met muziek, theater en streekmarkt. Abbestede ligt op loopafstand van het festivalterrein en biedt een rustige uitvalsbasis voor bezoekers die de drukte willen vermijden.

Gemeente en regio

Abbestede valt onder de gemeente Schagen, die naast Callantsoog, Groote Keeten en Schagerbrug ook dorpen als Tuitjenhorn, Warmenhuizen, Sint Maarten, Dirkshorn, Burgerbrug, Petten, Oudesluis en Westerland omvat. Deze gemeente ligt in het noordwesten van Noord-Holland en strekt zich uit van de kust tot aan de Westfriese Omringdijk.

De provincie Noord-Holland biedt een breed scala aan landschappen: van duinen en stranden tot polders en historische stadjes. Abbestede ligt in het overgangsgebied tussen kust en agrarisch achterland, waardoor het een interessante bestemming is voor wie zowel van natuur als cultuur houdt.

Lokale tips en weetjes

  • In de directe omgeving van Abbestede zijn meerdere bunkers uit de Tweede Wereldoorlog te vinden, verborgen in het duinlandschap. Deze zijn niet officieel opengesteld, maar wel zichtbaar tijdens wandelingen.
  • Het gebied is rijk aan vlinders, waaronder de duinparelmoervlinder, die vooral in juni en juli actief is.
  • In de herfst is het nollenland een goede plek om paddestoelen te spotten, waaronder de zeldzame duinfranjehoed.

Bronnen

Plaats een reactie