Laatste update 08/10/2025 door Redactie
Nieuwpoort ligt aan de rivier de Lek in het westen van Zuid-Holland, midden in het groene landschap van de Alblasserwaard. Het stadje grenst aan Groot-Ammers (2 km), Langerak (1 km), Streefkerk (6 km), Schoonhoven (3 km), Bergambacht (8 km), Ottoland (7 km), Bleskensgraaf (10 km) en Molenaarsgraaf (9 km). De omgeving bestaat uit dijken, weilanden en historische dorpslinten. Dankzij de ligging aan de N216 is Nieuwpoort goed bereikbaar voor bezoekers die het vestingstadje willen verkennen.
Verklaring van de naam Nieuwpoort
De naam Nieuwpoort betekent letterlijk ‘nieuwe haven’. Het stadje ontstond als handelsplaats aan de Lek en kreeg zijn naam vanwege de aanleg van een nieuwe overslaglocatie. Door de gunstige ligging aan het water groeide het uit tot een vestingstad met een belangrijke regionale functie.
Geschiedenis
Nieuwpoort werd rond 1200 gesticht door de heren van Liesveld en Langerak. In 1283 kreeg het stadsrechten. In de 17e eeuw werd het stadje versterkt met wallen, grachten en bastions. Deze verdedigingswerken maakten deel uit van de Oude Hollandse Waterlinie, een systeem dat land onder water zette om vijanden tegen te houden.
Hoewel de militaire functie verdween, bleef het vestingkarakter behouden. De grachten, wallen en bastions zijn nog zichtbaar en vormen samen een beschermd stadsgezicht. In latere eeuwen ontwikkelde Nieuwpoort zich tot een bestuurlijk en cultureel centrum binnen de regio.
Het stadje maakt deel uit van de gemeente Molenlanden, die bestaat uit onder andere Groot-Ammers, Langerak, Streefkerk, Bleskensgraaf, Molenaarsgraaf, Ottoland, Brandwijk, Nieuw-Lekkerland, Oud-Alblas, Giessenburg, Arkel, Hoornaar, Noordeloos, Schelluinen, Hoogblokland, Goudriaan, Wijngaarden en Nieuwpoort.
Toeristische wetenswaardigheden Nieuwpoort
Nieuwpoort is een van de kleinste vestingsteden van Nederland. Het centrum is compact en bestaat uit historische panden, smalle straatjes en goed bewaarde verdedigingswerken. Een wandeling over de vestingwal biedt uitzicht op de Lek en het omliggende polderlandschap.
Een bezoek aan het Museum Nieuwpoort is zeker de moeite waard. Het museum is gevestigd aan Hoogstraat 53, 2965 AK Nieuwpoort en vertelt het verhaal van de stad aan de hand van kaarten, voorwerpen en documenten. Het museum is geopend op zaterdag van 13:30 tot 16:30 uur. Entree is gratis. Parkeren kan op het Stadhuisplein. OV-reizigers kunnen gebruikmaken van buslijn 90 vanaf Schoonhoven. Google Maps-link
De Hervormde Kerk Nieuwpoort is een ander historisch hoogtepunt. De kerk werd gebouwd in 1697 en heeft een toren uit 1730. Het gebouw wordt gebruikt voor concerten en lezingen. Het adres is Binnenhaven 19a, 2965 AB Nieuwpoort. Google Maps-link
Voor wandelaars is er de Vestingroute Nieuwpoort, een route die het stadje verbindt met Schoonhoven, Groot-Ammers en Streefkerk. De route loopt langs de vestingwerken en biedt uitzicht op het water en de polder. Deze wandeling is beschikbaar via allewandelroutes.nl.
Langs de Lek zijn mogelijkheden voor kanoën, vissen en varen. Hier worden vogels gespot zoals de visdief, fuut en blauwe reiger. Ook groeien er planten als riet, watergentiaan en moerasandoorn.
In het voorjaar bloeien de bermen met fluitenkruid en koolzaad. In de zomer zijn er vaartochten en kleinschalige evenementen. In de herfst kleuren de bomen langs de vestingwal goudgeel. In de winter is het stadje populair bij wandelaars en fotografen.
Bronnen
- Museum Nieuwpoort – informatie over locatie, tentoonstellingen en openingstijden
- Kerk van Nieuwpoort – gegevens over de Hervormde Kerk, adres en activiteiten
- Stichting Vestingstad Nieuwpoort – toeristische informatie over wandelroutes en stadswandelingen
- Historische Kring Nieuwpoort – achtergrondinformatie over de vestingstructuur en rondleidingen
- Gemeente Molenlanden – actuele gegevens over dorpen, bereikbaarheid en gemeentelijke indeling
- Reliwiki – erfgoedinformatie over de Hervormde Kerk Nieuwpoort
- Allewandelroutes.nl – beschrijving van de Vestingroute Nieuwpoort
- Waarneming.nl – flora en fauna in de omgeving van Nieuwpoort