Franse Tijd: Bezienswaardigheden

Laatste update 30/09/2025 door Redactie

In het midden van Nederland liggen tastbare herinneringen aan een bijzondere periode: de Franse tijd. Tussen 1795 en 1813 stond Nederland onder Franse invloed. In deze jaren veranderde het land ingrijpend. Rond plaatsen als Zeist, Den Helder, Texel, Utrecht en Oisterwijk zijn nog altijd monumenten en bouwwerken te vinden die verwijzen naar deze tijd. Ook omliggende dorpen zoals Woudenberg, Huisduinen, Oudeschild, Zuilen, Maarssen, Hilversum en Amersfoort bieden toegang tot deze historische plekken.

Verklaring van de naam: Franse Tijd in Nederland

De Franse tijd begon met de oprichting van de Bataafse Republiek in 1795. Deze werd gesteund door Franse troepen. Later werd Nederland onderdeel van het Franse Keizerrijk onder Napoleon Bonaparte. In deze periode voerde men belangrijke hervormingen door. Denk aan het metrieke stelsel, de Burgerlijke Stand en het rechts rijden. Ook op het gebied van infrastructuur, bestuur en erfgoed liet Napoleon zijn sporen na.

Geschiedenis

Tijdens de Franse overheersing veranderde Nederland in een gecentraliseerde staat. De gewesten verloren hun zelfstandigheid. Er kwam een uniforme administratie. De invoering van de Burgerlijke Stand zorgde voor officiële registratie van geboorten, huwelijken en overlijdens. Het metrieke stelsel maakte meten en wegen overzichtelijker. Napoleon zag Nederland als strategisch gebied. Hij liet forten bouwen, wegen aanleggen en steden versterken. In Den Helder gaf hij opdracht tot de bouw van meerdere forten. Op Texel werd het bestaande fort De Schans versterkt. In Zeist bouwde generaal Auguste de Marmont een piramide als eerbetoon aan Napoleon.

Toeristische wetenswaardigheden: Franse Tijd in Nederland

Pyramide van Austerlitz – Zeist

De Pyramide van Austerlitz werd in 1804 gebouwd door Franse soldaten. Het monument ligt in een bosrijke omgeving op de Utrechtse Heuvelrug, vlak bij Woudenberg. De piramide is geïnspireerd op Egyptische bouwwerken. Rondom het monument ligt een speeltuin en horeca.

  • Adres: Zeisterweg 98, 3931 MG Woudenberg
  • Openingstijden horeca en speeltuin: dinsdag t/m vrijdag 10:00–17:00, weekend tot 18:00, schoolvakanties dagelijks tot 18:00
  • Entree monument: tijdelijk gesloten wegens onderhoud
  • Parkeren: gratis
  • OV: bus vanaf station Driebergen-Zeist richting Woudenberg
  • Google Maps: Pyramide van Austerlitz

Fort Kijkduin – Den Helder

Fort Kijkduin ligt in het kustdorp Huisduinen, vlak bij Den Helder. Napoleon gaf opdracht tot de bouw van dit fort. Tegenwoordig is het een museum met een zeeaquarium. Je hebt er uitzicht over de Noordzee en de duinen.

  • Adres: Admiraal Verhuellplein 1, 1789 AX Huisduinen
  • Openingstijden: dagelijks 10:00–17:00
  • Entreeprijzen: volwassenen €11,50, kinderen 4–12 jaar €9,50, t/m 3 jaar gratis
  • Parkeren: gratis
  • OV: bus vanaf station Den Helder richting Huisduinen
  • Google Maps: Fort Kijkduin

Fort De Schans – Texel

Fort De Schans ligt aan de oostkant van Texel, vlak bij Oudeschild. Het stervormige fort werd in 1574 gebouwd en later versterkt door Napoleon. Het is vrij toegankelijk en biedt uitzicht over het landschap.

  • Adres: Schansweg 30, 1792 CW Oudeschild
  • Openingstijden: dagelijks van zonsopgang tot zonsondergang
  • Entree: gratis
  • Parkeren: gratis langs de Schansweg
  • OV: bus vanaf station Den Helder en veerboot naar Texel, daarna lokale bus naar Oudeschild
  • Google Maps: Fort De Schans

Amsterdamsestraatweg – Utrecht

De Amsterdamsestraatweg is een rechte straat van vijf kilometer. Napoleon liet deze aanleggen als onderdeel van zijn Route Impériale. De weg loopt van de Weerdsingel in Utrecht via Zuilen richting Maarssen. Het is een van de oudste verharde wegen van Nederland. Langs de straat staan historische panden zoals een watertoren en het voormalige slachthuis.

Vrijheidsboom – Oisterwijk

In veel steden werden tijdens de Franse tijd vrijheidsbomen geplant. Deze stonden symbool voor vrijheid en gelijkheid. De enige nog bestaande vrijheidsboom staat in Oisterwijk, geplant in 1794. Deze zomereik staat aan De Lind en is een beschermd monument.

Bronnen