Tienhoven, Utrecht

Laatste update 30/08/2025 door Redactie

Tienhoven - Martin Lamboo (c) 2017
Tienhoven – Martin Lamboo (c) 2017

In het noordwesten van de provincie Utrecht, verscholen achter de Loosdrechtse Plassen en grenzend aan het uitgestrekte veenweidelandschap van het Groene Hart, ligt het dorp Tienhoven. Het maakt deel uit van de gemeente Stichtse Vecht en wordt omringd door plaatsen als Loosdrecht, Maarssen, Breukelen, Maarsseveen en Oud-Maarsseveen. De ligging tussen water, polders en natuurgebieden maakt Tienhoven tot een aantrekkelijke bestemming voor rustzoekers, wandelaars, fietsers en watersportliefhebbers. Het dorp heeft een landelijke uitstraling, met karakteristieke lintbebouwing langs de dijk en een directe verbinding met de plassen en het achterliggende polderland.

Verklaring van de naam

De naam Tienhoven betekent letterlijk “tien hoeven” of “tien boerderijen” en verwijst naar de oorspronkelijke ontginning van het gebied in de middeleeuwen. Bij dergelijke ontginningen werden vaak kavels van gelijke grootte uitgegeven aan boeren, die hun boerderijen in een rij langs een dijk of weg bouwden. Deze naamgeving komt in Nederland vaker voor, maar het Tienhoven in Utrecht is vooral bekend door zijn ligging aan de rand van de Loosdrechtse Plassen en het Groene Hart.

Geschiedenis

De ontstaansgeschiedenis van Tienhoven gaat terug tot de middeleeuwen, toen het gebied werd ontgonnen vanuit de hoger gelegen zandgronden. Door het afgraven van veen ontstonden langgerekte kavels en sloten, die nog altijd het landschap bepalen. Het dorp ontwikkelde zich als een typisch lintdorp, waarbij de bebouwing zich langs de dijk concentreerde.

In de 17e en 18e eeuw speelde turfwinning een belangrijke rol in de lokale economie. Het afgegraven veen werd gedroogd en als brandstof verkocht, vooral aan de steden in Holland. De turfwinning leidde tot het ontstaan van plassen en petgaten, die later uitgroeiden tot waardevolle natuurgebieden. In de 20e eeuw veranderde Tienhoven van een agrarische gemeenschap in een dorp waar recreatie en natuurbehoud een steeds grotere rol kregen.

Vandaag de dag is Tienhoven vooral bekend als toegangspoort tot de Tienhovense Plassen en het Molenpolder-natuurgebied, beide onderdeel van het Nationaal Natuur Netwerk. Het dorp heeft zijn kleinschalige karakter behouden, met een mix van historische boerderijen en moderne woningen.

Toeristische wetenswaardigheden

Tienhoven is een ideale uitvalsbasis voor wie wil genieten van water, natuur en cultuur. Het dorp ligt aan de Europese wandelroute E11, waarvan het Nederlandse deel bekendstaat als het Marskramerpad. Deze langeafstandswandeling loopt van Den Haag naar de grens van Polen met Litouwen en voert in de omgeving van Tienhoven langs polders, plassen en historische dorpen.

Aan het einde van de 5e Plas in Loosdrecht ligt de Recreatiestrook Tienhoven, een dagrecreatiegebied van 3,3 hectare. Hier vind je vissteigers, picknicktafels, een kiosk en een toiletgebouw. Een deel van het water is afgezet voor onervaren zwemmers, waardoor het ook voor gezinnen met kinderen een veilige plek is.

Lokale tips en weetjes:

  1. Molenpolder: Dit natuurgebied ten oosten van Tienhoven bestaat uit petgaten, rietlanden en moerasbos. Het is een belangrijk broedgebied voor vogels als de roerdomp en de purperreiger. Er loopt een wandelroute van circa 5 km met vlonderpaden en uitkijkpunten. Startpunt: parkeerplaats bij Molenpolderpad, 3612 BA Tienhoven. Google Maps-link
  2. Kunst in de openbare ruimte: In het dorp en de directe omgeving zijn diverse kunstwerken te vinden die verwijzen naar het water en het polderlandschap, zoals sculpturen van watervogels en mozaïekbanken met natuurmotieven.
  3. Fietsroute Vecht en Plassen: Een 40 km lange route die Tienhoven verbindt met de rivier de Vecht, de Loosdrechtse Plassen en het historische centrum van Breukelen. Onderweg passeer je buitenplaatsen, molens en theekoepels.
  4. Vogelkijkhut bij de Tienhovense Plassen: Vanaf deze hut heb je uitzicht over het water en de rietkragen, waar in het voorjaar en najaar veel trekvogels te zien zijn.
  5. Seizoensactiviteiten: In de zomer worden er kleinschalige evenementen georganiseerd, zoals openluchtconcerten en natuurwandelingen met gids. In de winter is het bij strenge vorst mogelijk om te schaatsen op de ondiepe plassen.

Bezienswaardigheden en activiteiten:

  • Recreatiestrook Tienhoven: Dagrecreatiegebied met zwemgelegenheid, vissteigers en picknickplaatsen. Gratis toegankelijk.
  • Marskramerpad (E11): Langeafstandswandelroute die door Tienhoven loopt en aansluit op andere wandel- en fietsroutes in de regio.
  • Loosdrechtse Plassen: Watersportgebied met mogelijkheden voor zeilen, kanoën en suppen. Diverse verhuurpunten in Loosdrecht.
  • Historische buitenplaatsen langs de Vecht: Op korte afstand van Tienhoven liggen statige buitenplaatsen zoals Gunterstein en Slot Zuylen.

Praktische informatie:

  • Parkeren: Gratis parkeergelegenheid bij de recreatiestrook en in het dorp. In het hoogseizoen kan het druk zijn; kom bij voorkeur vroeg.
  • Openbaar vervoer: Busverbindingen naar Maarssen en Breukelen, met aansluiting op de trein richting Utrecht en Amsterdam.
  • Toegankelijkheid: De recreatiestrook en een deel van de wandel- en fietspaden zijn geschikt voor rolstoelen en kinderwagens.

Gemeenten en streken

Tienhoven maakt deel uit van de gemeente Stichtse Vecht, die bestaat uit de volgende plaatsen:

De streek behoort tot het Groene Hart, een open en waterrijk gebied midden in de Randstad. Het landschap wordt gekenmerkt door veenweiden, plassen, sloten en historische dorpen. De combinatie van natuur, cultuurhistorie en recreatiemogelijkheden maakt het tot een geliefde bestemming voor dagtochten en vakanties.

Bronnen

Plaats een reactie