Laatste update 23/09/2025 door Redactie

Aan de oevers van de Nieuwe Waterweg, in het westen van Zuid-Holland, ligt de karakteristieke stad Maassluis. Deze maritieme gemeente vormt een verbindingspunt tussen de steden Rotterdam en Den Haag, en grenst aan dorpen als Maasland, Vlaardingen, Schiedam en Rozenburg. Ook het eiland Voorne-Putten, met historische plaatsen als Brielle en Hellevoetsluis, ligt binnen handbereik. Maassluis is de kleinste stad aan de Nieuwe Waterweg, maar haar rijke geschiedenis en levendige haven maken haar tot een unieke bestemming voor toeristen die houden van erfgoed, water en cultuur.

Verklaring van de naam

De naam Maassluis vindt haar oorsprong in de waterbouwkundige functie van de stad. Oorspronkelijk heette de nederzetting Maeslantsluys, een verwijzing naar de sluizen in de Maasdijk die het overtollige polderwater afvoerden naar de rivier de Maas. Deze sluizen waren essentieel voor de bescherming van het achterland tegen overstromingen. De term ‘sluis’ duidt op deze constructies, terwijl ‘Maas’ verwijst naar de rivier die het landschap vormgaf. In de loop der eeuwen werd de naam vereenvoudigd tot Maassluis, waarmee de stad haar oorsprong als waterbouwkundig knooppunt blijft eren.

Geschiedenis

De geschiedenis van Maassluis gaat terug tot de 14e eeuw, toen het gebied regelmatig overstroomde bij vloed. Rond 1340 vestigden zich hier pioniers om mee te werken aan de aanleg van een zeewering tussen de Noordzeekust en Rotterdam. Op een kaart uit 1346, getekend op een geprepareerde koeienhuid, staat de Maasdijk al vermeld. In deze dijk werden sluizen gebouwd, waaronder de Monstersche Sluis, de Wateringersluis en de drie Booner-sluizen. Deze ‘luchten’ waren openingen in de dijk die bij hoogwater werden afgesloten met schuiven.

De nederzetting groeide snel. In 1365 was er al een veerverbinding met Brielle en in 1489 was de bevolking zodanig toegenomen dat Jonker Frans van Brederode het gebied plunderde met 300 man. De strategische ligging tussen het hart van Holland en de Zeeuwse eilanden maakte Maassluis tot een belangrijk militair knooppunt. In 1573 werd een schans, gebouwd door Marnix van St. Aldegonde, veroverd door de Spanjaarden. Een jaar later werd de nederzetting platgebrand tijdens een muiterij.

Na de Tachtigjarige Oorlog werd in 1624 begonnen met de bouw van de Nieuwe Kerk, die pas in 1639 kon worden ingewijd door dominee Johannes Fenacolius. In 1614 kreeg Maassluis haar zelfstandigheid van de moedergemeente Maeslant, bekrachtigd door Johan van Oldebarneveldt. Twee eeuwen later volgden de stadsrechten.

De visserij en later de zeesleepvaart brachten economische bloei. In 1872 kreeg het Loodswezen een vaste plek in de haven en vestigde zich het bedrijf dat zou uitgroeien tot Smit & Co’s Internationale Sleepdienst, waarmee de naam Maassluis wereldwijd bekend werd. De stad werd de thuishaven van de Nederlandse zeesleepvaart en is dat nog steeds voor de Museum Stoomsleepboot Furie.

Toeristische wetenswaardigheden

Maassluis biedt een rijk palet aan bezienswaardigheden, erfgoed en activiteiten. De stad telt ruim 40 rijksmonumenten, waaronder de Nieuwe of Groote Kerk aan het Kerkplein 2, geopend op vrijdag en zaterdag van 11:00 tot 16:00 uur in het zomerseizoen. De toegang is gratis. Parkeren kan in de nabijgelegen Kerkstraat, waar betaald parkeren geldt.
Google Maps

Een van de meest iconische bezienswaardigheden is de Museum Stoomsleepboot Furie, gelegen aan de Stadhuiskade 1. Deze historische sleepboot is te bezichtigen op woensdag van 14:00 tot 17:00 uur en zaterdag van 10:00 tot 17:00 uur. Entree bedraagt €3. De locatie is bereikbaar via station Maassluis Centrum, op circa 10 minuten lopen. Parkeren kan in het centrum of aan de kade.
Google Maps

Naast de Furie is ook het Maassluise Maritieme Monument een bezoek waard. Dit kunstwerk, onthuld in 2007, herdenkt de vele inwoners die hun leven op zee verloren. Het staat naast het Douanehuisje, dat tegenwoordig dienstdoet als expositieruimte voor kunstenaars en culturele organisaties. Het Douanehuisje is doorgaans geopend op zaterdag en zondag van 14:00 tot 17:00 uur.
Google Maps

Een bijzondere toevoeging aan het maritieme erfgoed is de Historische Werf Zorg & Vlijt, gevestigd aan de Govert van Wijnkade 44. Hier wordt gewerkt aan de reconstructie van een authentieke trekschuit, een historisch vaartuig dat vroeger passagiers en goederen vervoerde tussen steden als Maassluis, Vlaardingen en Delft. De werf organiseert regelmatig rondvaarten met historische schepen en biedt bezoekers een inkijkje in het ambacht van scheepsbouw. Een link naar de website is opgenomen in het Bronnenoverzicht aan het einde van deze pagina.
Google Maps

Voor liefhebbers van literatuur is er de Maarten ’t Hart wandeling, een audiotour van 2,1 km langs plekken die een rol spelen in de boeken van deze bekende schrijver, geboren in Maassluis. De route is beschikbaar via het infopunt van Ervaar Maassluis.

Maassluis is ook een uitstekende uitvalsbasis voor fiets- en wandeltochten. Het nabijgelegen Midden-Delfland biedt een netwerk van routes door polders, langs boerderijen en natuurgebieden. Een aanrader is de route langs de Boonepolder, waar je zicht hebt op historische dijken en waterwerken.

Met de veerverbinding over de Nieuwe Waterweg sta je binnen korte tijd in Rozenburg, vanwaar je het eiland Voorne-Putten kunt verkennen. Hier vind je charmante stadjes als Brielle en Hellevoetsluis, beide rijk aan historie en voorzien van diverse fietsroutes.

Voor een culinaire pauze zijn er in Maassluis diverse eetgelegenheden met lokale specialiteiten. Aanraders zijn restaurant De Ridderhof aan de Govert van Wijnkade, bekend om zijn visgerechten, en Brasserie de Kaap, gelegen aan de haven, met uitzicht op de Furie.

Een minder bekende plek is het Schuurkerkje, een klein theater en cultureel podium waar regelmatig concerten, exposities en kleinschalige voorstellingen plaatsvinden. Het ligt aan de Schuurhof 142 en is een oase van rust in het centrum.

Seizoensgebonden activiteiten zijn er volop. In de zomermaanden worden er stadswandelingen georganiseerd door de lokale historische vereniging, en in oktober vindt het jaarlijkse stadsfestival Furieade plaats. Dit evenement, dat vijf dagen duurt, biedt demonstraties, muziekoptredens, vaartochten en een grote braderie.

Bronnen

• Gemeente Maassluis
  Gebruikt voor informatie over gemeentelijke voorzieningen, bereikbaarheid, parkeren en de ligging binnen Zuid-Holland.
• PKN Maassluis
  Gebruikt voor openingstijden, locatie en historische achtergrond van de Nieuwe of Groote Kerk.
• Stichting Hollands Glorie
  Gebruikt voor informatie over de Museum Stoomsleepboot Furie, inclusief openingstijden, entreeprijzen en maritieme geschiedenis.
• Ervaar Maassluis
  Gebruikt voor toeristische informatie over het Douanehuisje, Maarten ’t Hart wandeling, Furieade, culturele locaties en lokale tips.
• Culturele Raad Maassluis
  Gebruikt voor achtergrondinformatie over het Douanehuisje, exposities en culturele programmering.
• Historische Vereniging Maassluis
  Gebruikt voor historische context, stadswandelingen, erfgoed en lokale geschiedenis.
• Theater Schuurkerkje
  Gebruikt voor informatie over concerten, exposities en locatiegegevens van het Schuurkerkje.
• Furieade Maassluis
  Gebruikt voor programma, data en achtergrond van het jaarlijkse stadsfestival Furieade.
• Historische Werf Zorg & Vlijt
  Gebruikt voor informatie over de reconstructie van de trekschuit, rondvaarten met historische schepen en ambachtelijke scheepsbouw.