Leusden, Utrecht

Laatste update 30/09/2025 door Redactie

Leusden ligt in het zuidoosten van de provincie Utrecht, vlakbij steden als Amersfoort, Woudenberg, Scherpenzeel, Soesterberg, Maarn en Zeist. Binnen een straal van 15 kilometer liggen ook dorpen als Austerlitz, Langbroek, Doorn, Renswoude en Barneveld. Deze regio vormt een overgangsgebied tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Gelderse Vallei, met een landschap van bossen, heidevelden, landgoederen en agrarisch cultuurlandschap. Dankzij de centrale ligging en goede bereikbaarheid is Leusden een aantrekkelijke bestemming voor toeristen die rust, natuur en cultuur willen combineren.

Verklaring van de naam Leusden

De naam Leusden werd voor het eerst genoemd in een oorkonde uit het jaar 777, toegeschreven aan Karel de Grote. De oorsprong ligt waarschijnlijk in het Germaanse woord “leusa”, wat “open plek in het bos” betekent. De toevoeging “-den” verwijst naar een nederzetting. Samen betekent het dus “nederzetting bij een open plek”. Deze betekenis past goed bij het landschap van de Utrechtse Heuvelrug, waar open heidevelden en bossen elkaar afwisselen.

Geschiedenis

Leusden ontstond uit meerdere kleine kernen, waaronder Hamersveld, Leusbroek en Achterveld. In de twintigste eeuw groeide het uit tot een moderne woongemeente, mede door de uitbreiding van Amersfoort en de aanleg van woonwijken zoals Leusden-Zuid, Rozendaal en Claverenblad.

Een belangrijk historisch element is het landgoed Den Treek-Henschoten, dat al sinds de achttiende eeuw bestaat. Dit uitgestrekte gebied van bossen, heide en landbouwgrond is deels particulier bezit, maar grotendeels opengesteld voor recreatie. Het landgoed is een voorbeeld van historisch erfgoed dat nog steeds een actieve rol speelt in het landschap en de vrijetijdsbesteding van de regio. Locatie: Treekerweg 11, Leusden. Google Maps

Toeristische wetenswaardigheden Leusden

Het landgoed Den Treek-Henschoten biedt wandelpaden, fietsroutes en ruiterpaden. Een bijzonder deel is het Treekerpunt, een heuvelachtig heideterrein met zeldzame planten en dieren. Het terrein is vrij toegankelijk van zonsopgang tot zonsondergang. Honden zijn toegestaan mits aangelijnd.

Langs het Valleikanaal, dat door de gemeente stroomt, loopt een populaire fietsroute tussen Veenendaal en Amersfoort. Deze route volgt het kanaal en biedt uitzicht op het agrarische landschap van de Gelderse Vallei.

Voor religieus erfgoed zijn de Sint-Jozefkerk in Leusden-Zuid en de Sint-Jozefkerk in Achterveld van belang. Beide kerken zijn opgenomen in het landelijke erfgoedsysteem en regelmatig geopend voor publiek. Locatie Sint-Jozefkerk Leusden: Hamersveldseweg 51, Leusden. Google Maps
Locatie Sint-Jozefkerk Achterveld: Hessenweg 325, Achterveld. Google Maps

In het centrum van Leusden bevinden zich diverse horecagelegenheden. Restaurant De Mof aan de Arnhemseweg biedt streekgerechten zoals wild en boerenkaas. Locatie: Arnhemseweg 95, Leusden. Google Maps

Voor een informele lunch is Lunchroom ’t Erf aan het Hamersveldseplein een goede keuze. Locatie: ’t Erf 14, Leusden. Google Maps

Lokale tips en weetjes

  • De Leusderheide is een militair oefenterrein dat deels toegankelijk is voor wandelaars. Het gebied biedt unieke uitzichten en is broedplaats voor de nachtzwaluw.
  • In Stoutenburg, vlakbij Leusden-Zuid, ligt Landwinkel De Kopermolen, waar men biologische zuivel, vlees en streekproducten van eigen erf kan kopen. Locatie: Hessenweg 2, Stoutenburg. Google Maps

Natuur en landschap

De gemeente Leusden ligt tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Gelderse Vallei. Hier worden onder andere reeën, dassen en boomleeuweriken waargenomen. In het voorjaar bloeien de heidevelden en zijn er veel vlinders actief. De bossen bestaan uit eiken, beuken en dennen.

Een aanbevolen wandelroute is de Treeker Wandelroute, die start bij het Treekerpunt en via bos- en heidepaden leidt naar het Henschotermeer. Deze route is opgenomen op allewandelroutes.nl.

Gemeente en bereikbaarheid

De gemeente Leusden omvat de volgende kernen:

  • Leusden-Centrum
  • Leusden-Zuid
  • Achterveld
  • Stoutenburg
  • Hamersveld

Leusden is goed bereikbaar via de A28 en ligt vlakbij knooppunt Hoevelaken. Er rijden diverse buslijnen van en naar Amersfoort Centraal, met haltes in alle woonwijken. Parkeren is gratis in de meeste delen van de gemeente, behalve bij winkelcentrum De Biezenkamp, waar betaald parkeren geldt.

Bronnen

Plaats een reactie