Laatste update 23/09/2025 door Redactie
De Bollenstreek is een schilderachtige kuststrook in de provincie Zuid-Holland, die zich uitstrekt van Katwijk in het zuiden tot aan IJmuiden in het noorden. Het gebied grenst aan plaatsen als Noordwijk, Noordwijkerhout, Hillegom, Lisse, Voorhout, Sassenheim, Vogelenzang, Zandvoort, Bloemendaal en Haarlem. Aan de westzijde ligt de Noordzeekust met brede stranden en duinen, terwijl het oosten wordt begrensd door polders en veengebieden. De streek staat wereldwijd bekend om haar uitgestrekte velden vol tulpen, hyacinten en narcissen, die in het voorjaar een bont mozaïek vormen. Naast de bloemenpracht biedt de Bollenstreek historische dorpskernen, landgoederen, natuurgebieden en een rijk aanbod aan recreatieve activiteiten.
Verklaring van de naam
De naam Bollenstreek verwijst naar de eeuwenoude bloembollenteelt die hier floreert. De zandige, kalkrijke gronden van de oude duinen bleken ideaal voor het kweken van bloembollen. Vanaf de 17e eeuw groeide de regio uit tot het centrum van de Nederlandse bollenteelt. De combinatie van een mild zeeklimaat, goed doorlatende bodem en vakmanschap van generaties kwekers maakte de streek tot een internationaal begrip. Tegenwoordig is de naam niet alleen een geografische aanduiding, maar ook een sterk merk dat toeristen trekt uit alle windstreken.
Geschiedenis
De kuststrook van de Bollenstreek kent een geschiedenis die teruggaat tot circa 4500 jaar geleden, toen de eerste bewoners zich vestigden op de hoger gelegen strandwallen. In de vroege middeleeuwen stroomde de Rijn bij Katwijk in zee. Door verzanding verdween deze monding, waarna een gegraven uitwatering werd aangelegd. In het noorden wordt het gebied begrensd door het Noordzeekanaal, dat in 1875 werd voltooid en de verbinding vormde tussen Amsterdam en de Noordzee. Voor die tijd lag hier het IJ, een oude Rijntak die al vroeg in onze jaartelling begon te verzanden.
Tussen het Wijkermeer en de Noordzee lag een smalle duinenrij, bekend als Holland op zijn smalst. Deze strategische strook land werd in de 19e eeuw doorgraven om het Noordzeekanaal aan te leggen. Het kanaal mondt uit bij het stadje IJmuiden, dat zijn naam dankt aan de ligging bij de monding van het IJ.
In de middeleeuwen verrezen langs de kust kastelen en burchten ter verdediging van de landroutes. In de 17e eeuw lieten rijke kooplieden uit steden als Amsterdam, Haarlem en Leiden hier buitenplaatsen bouwen op de hogere gronden aan de rand van de jonge duinen. Het afgraven van oude duinen leverde zand op om de slappe veengronden in de steden te verstevigen. Hierdoor werden de oude duinen vlakker en kalkrijker, wat de bodem bijzonder geschikt maakte voor bollenteelt. De aanleg van vaarten, zoals de Leidsevaart tussen Leiden en Haarlem, maakte het mogelijk om zowel zand als bloembollen efficiënt te vervoeren.
Toeristische wetenswaardigheden
De Bollenstreek is in elk seizoen aantrekkelijk, maar in het voorjaar verandert de regio in een levend schilderij van bloeiende velden. Bezoekers kunnen genieten van talloze fiets- en wandelroutes die langs de kleurrijke percelen, historische dorpen en de kustlijn voeren.
Keukenhof in Lisse is het bekendste uithangbord van de streek. Dit park van 32 hectare toont jaarlijks miljoenen bloeiende bloemen en trekt bezoekers uit de hele wereld. Daarnaast zijn er tal van kleinere kwekerijen en showtuinen die hun deuren openen voor publiek.
Langs de kust bieden badplaatsen als Noordwijk en Zandvoort brede stranden, gezellige boulevards en uitstekende watersportmogelijkheden. In het binnenland liggen charmante dorpen als Hillegom en Voorhout, waar historische kerken, molens en boerderijen het straatbeeld bepalen.
De Bollenstreek kent ook een rijk cultureel erfgoed. Oude landgoederen zoals Kasteel Keukenhof en Landgoed Tespelduyn herinneren aan de tijd van de rijke kooplieden. Musea zoals het Museum de Zwarte Tulp in Lisse vertellen het verhaal van de bollencultuur.
Drie extra lokale tips
- Bloemencorso Bollenstreek: Elk voorjaar trekt deze kleurrijke optocht van praalwagens, versierd met miljoenen bloemen, van Noordwijk naar Haarlem.
- Fietsroute Duin- en Bollenstreek: Een 35 km lange route die duinen, bollenvelden en historische dorpen combineert.
- Culinair genieten: Proef streekgerechten zoals Noordzeetong, vers gevangen haring en gerechten met lokale asperges in restaurants in Noordwijk en Lisse.
Praktische informatie – drie belangrijkste locaties
1. Keukenhof
Adres: Stationsweg 166A, 2161 AM Lisse
Openingstijden: Jaarlijks geopend van eind maart tot half mei, dagelijks 08.00–19.30 uur
Entree: Volwassenen € 19,50, kinderen 4–17 jaar € 9, kinderen t/m 3 jaar gratis
Parkeren: Ruime parkeerplaats (€ 6 per dag)
OV: Busverbindingen vanaf station Leiden Centraal en Schiphol
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Keukenhof/@52.271944,4.546389,17z
2. Museum de Zwarte Tulp
Adres: Grachtweg 2a, 2161 HN Lisse
Openingstijden: Dinsdag t/m zondag 13.00–17.00 uur
Entree: Volwassenen € 8, kinderen 6–17 jaar € 3,50, kinderen t/m 5 jaar gratis
Parkeren: In de directe omgeving (betaald)
OV: Bus naar halte Lisse, Centrum
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Museum+de+Zwarte+Tulp/@52.259167,4.556389,17z
3. Noordwijk aan Zee
Adres: Koningin Wilhelmina Boulevard, 2202 Noordwijk
Openingstijden: Vrij toegankelijk
Entree: Gratis
Parkeren: Betaald parkeren in het centrum en langs de boulevard
OV: Bus vanaf Leiden Centraal naar halte Noordwijk, Vuurtorenplein
Google Maps: https://www.google.com/maps/place/Noordwijk+aan+Zee/@52.239167,4.433333,17z
Minder bekende plekken en activiteiten
Naast de bekende trekpleisters zijn er tal van verborgen parels. Landgoed Keukenhof is buiten het bloeiseizoen een rustige plek voor wandelingen. In Hillegom vind je het Elsbroekerwei-gebied, een natuurgebied met bloemrijke graslanden. Katwijk biedt naast het strand ook het Katwijks Museum, waar de maritieme geschiedenis centraal staat.
In de zomermaanden worden er in de dorpen braderieën en markten georganiseerd, zoals de Noordwijkse Feestweek en de Hillegomse Najaarsfeesten. Voor sportievelingen zijn er hardloopevenementen zoals de Halve Marathon van Katwijk en diverse strand- en duinlopen.
Bronnen
- Gemeente Lisse – Informatie over Keukenhof, Museum de Zwarte Tulp en toeristische voorzieningen in Lisse.
- Gemeente Noordwijk – Gegevens over stranden, evenementen en parkeervoorzieningen in Noordwijk.
- Keukenhof – Openingstijden, entreeprijzen en praktische bezoekersinformatie van het bloemenpark.
- Museum de Zwarte Tulp – Informatie over collectie, openingstijden, entreeprijzen en tentoonstellingen.
- Bloemencorso Bollenstreek – Route, data en algemene informatie over het jaarlijkse bloemencorso.
- Historisch Genootschap Oud Leiden – Historische gegevens over de verzanding van de Rijnmonding, aanleg van de Leidsevaart en ontwikkeling van buitenplaatsen.
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed – Informatie over historische buitenplaatsen en landschapsontwikkeling in de Bollenstreek.
- Landgoed Tespelduyn – Geschiedenis, ligging en huidige functies van het landgoed in Noordwijkerhout.
- Nationaal Park Hollandse Duinen – Gegevens over natuurbeheer en biodiversiteit op Landgoed Tespelduyn.
- Hoogheemraadschap van Rijnland – Informatie over het natuurgebied Elsbroekerwei in Hillegom.
- Katwijks Museum – Beschrijving van collectie en maritieme geschiedenis van Katwijk.
- VVV Noordwijkerhout – Informatie over lokale evenementen zoals de Noordwijkse Feestweek en Hillegomse Najaarsfeesten.
- Gemeente Katwijk – Gegevens over sportevenementen zoals de Halve Marathon van Katwijk.