Zuid Holland (Provincie)

Laatste update 01/09/2025 door Redactie

De provincie Zuid-Holland ligt in het westen van Nederland en grenst aan de provincies Zeeland, Noord-Brabant, Gelderland, Utrecht en Noord-Holland. In het westen wordt de provincie begrensd door de Noordzee, wat haar een belangrijke kustregio maakt. Zuid-Holland is een van de dichtstbevolkte en meest verstedelijkte gebieden van het land, met grote steden als Rotterdam, Den Haag, Leiden, Delft, Gouda en Dordrecht. Daarnaast telt de provincie talloze kleinere plaatsen en dorpen, waaronder Katwijk, Noordwijk, Brielle, Maassluis, Alphen aan den Rijn, Wassenaar, Oegstgeest, Vlaardingen, Zoetermeer, Sliedrecht, Papendrecht, Spijkenisse, Hellevoetsluis en Nieuwkoop.

Verklaring van de naam

De naam Zuid-Holland is ontstaan in de 19e eeuw, toen het voormalige graafschap Holland werd opgedeeld in twee provincies: Noord- en Zuid-Holland. Deze splitsing was vooral bestuurlijk van aard. De naam “Holland” zelf stamt uit de middeleeuwen en betekent “houtland”, verwijzend naar de bosrijke gebieden die ooit het landschap domineerden. Hoewel het bosareaal inmiddels grotendeels is verdwenen, leeft de naam voort in het provinciale erfgoed.

Geschiedenis

De regio die nu Zuid-Holland heet, kent een lange en rijke geschiedenis. In de Romeinse tijd was het gebied al bewoond, met nederzettingen langs de rivieren zoals de Oude Rijn en de Maas. Tijdens de middeleeuwen groeiden steden als Leiden, Delft, Gouda en Dordrecht uit tot belangrijke handelscentra, mede dankzij hun ligging aan het water. De bloei van de Hanze en later de VOC zorgde voor economische voorspoed en een indrukwekkend stedelijk erfgoed.

In de 17e eeuw beleefde Zuid-Holland haar Gouden Eeuw. Rotterdam ontwikkelde zich tot een internationale havenstad, terwijl Den Haag uitgroeide tot het bestuurlijke hart van Nederland. De aanleg van kanalen, polders en dijken veranderde het landschap ingrijpend. In de 20e eeuw werd de provincie getroffen door de Watersnoodramp van 1953, vooral in het zuidwesten. De ramp leidde tot de bouw van de Deltawerken, een grootschalig waterbouwkundig project dat het land moest beschermen tegen de zee.

Toeristische wetenswaardigheden

Zuid-Holland biedt een breed scala aan bezienswaardigheden, natuurgebieden en culturele activiteiten. Van historische binnensteden tot moderne architectuur, van uitgestrekte polders tot duinen en stranden: de provincie heeft voor elke bezoeker iets te bieden.

Hoogtepunten:

  • Kinderdijk: Uniek molengebied met 19 windmolens uit de 18e eeuw. Adres: Nederwaard 1, 2961 AS Kinderdijk. Geopend dagelijks van 09:00–17:30. Entree: €9 online, €11 ter plaatse. Google Maps-link
  • Mauritshuis in Den Haag: Museum met meesterwerken van Vermeer, Rembrandt en Hals. Adres: Plein 29, 2511 CS Den Haag. Geopend di–zo van 10:00–18:00. Entree: €17,50. Google Maps-link
  • Markthal Rotterdam: Overdekte markt met kunstzinnig plafond en internationale eetkraampjes. Adres: Dominee Jan Scharpstraat 298, 3011 GZ Rotterdam. Geopend dagelijks van 10:00–20:00. Google Maps-link

Minder bekende plekken en tips:

  1. Museumpark Rotterdam: Een groen stadspark met moderne kunstinstallaties, gelegen tussen het Boijmans Van Beuningen Museum en het Nieuwe Instituut.
  2. Reeuwijkse Plassen bij Gouda: Ideaal voor kanoën, zeilen en wandelen. De plassen zijn ontstaan door turfwinning en worden beheerd als natuur- en recreatiegebied.
  3. Kunstwerk “De Wachters” in Zoetermeer: Een reeks kleurrijke beelden langs de Mandelabrug, ontworpen door kunstenaar Marianne van den Heuvel.

Fiets- en wandelroutes:

  • Duinroute Katwijk–Noordwijk (15 km): Fietstocht door duinlandschap en langs de kust.
  • Polderpad Alblasserwaard (20 km): Wandeling door veenweiden, langs boerderijen en molens.
  • Groene Hartroute (45 km): Fietsroute door het landelijke hart van Zuid-Holland, langs de Nieuwkoopse Plassen, Reeuwijk, Bodegraven en Woerden.

Seizoensgebonden activiteiten:

Culinaire adressen:

  • De Librije’s Zusje in Den Haag: Fine dining met lokale ingrediënten. Adres: Spui 10, 2511 BS Den Haag
  • Visrestaurant De Zalm in Gouda: Gevestigd in een historisch pand aan de Haven. Adres: Markt 1, 2801 JG Gouda
  • Brasserie Buitenhuis bij Valkenburgse Meer: Populaire plek voor lunch met uitzicht op het water. Adres: J. Pellenbargweg 2, 2235 SP Valkenburg

Gemeenten en streken

Zuid-Holland bestaat uit 86 gemeenten, verdeeld over diverse streken:

Een complete lijst van alle gemeenten (2025): Alblasserdam, Albrandswaard, Alphen aan den Rijn, Barendrecht, Bodegraven-Reeuwijk, Capelle aan den IJssel, Delft, Den Haag, Dordrecht, Goeree-Overflakkee, Gorinchem, Gouda, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido-Ambacht, Hillegom, Hoeksche Waard, Kaag en Braassem, Katwijk, Krimpen aan den IJssel, Krimpenerwaard, Lansingerland, Leiden, Leiderdorp, Leidschendam-Voorburg, Lisse, Maassluis, Midden-Delfland, Molenlanden, Nieuwkoop, Nissewaard, Noordwijk, Oegstgeest, Papendrecht, Pijnacker-Nootdorp, Ridderkerk, Rijswijk, Rotterdam, Schiedam, Sliedrecht, Teylingen, Vlaardingen, Voorne aan Zee, Voorschoten, Waddinxveen, Wassenaar, Westland, Zoetermeer, Zoeterwoude, Zuidplas, Zwijndrecht.

Enkele voormalige gemeenten zijn opgegaan in fusiegemeenten. Bijvoorbeeld de voormalige gemeenten Bergschenhoek, Bleiswijk en Berkel en Rodenrijs vormen samen de nieuwe gemeente Lansingerland. Ook Boskoop en Reeuwijk zijn samengevoegd met Bodegraven tot Bodegraven-Reeuwijk.

Bronnen

  • Provincie Zuid-Holland: Gebruikt voor informatie over gemeentelijke indeling, streekstructuur en landschappelijke kenmerken.
  • Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: Gebruikt voor gegevens over monumenten, historische steden en waterbouwkundige werken.
  • Natuur- en Recreatieschap Reeuwijkse Plassen: Gebruikt voor informatie over natuurbeheer, recreatie en vaarregels in het plassengebied.
  • Gemeente Rotterdam: Gebruikt voor praktische informatie over musea, OV-bereikbaarheid en evenementen.

Plaats een reactie